روز پنجشنبه گذشته، یک موسیقیدان اسکاتلندی به نام Caitlin McNeill تصویری از یک لباس را در صفحه تامبلر خود منتشر کرد و در توضیحات آن نوشت که «لطفا مرا راهنمایی کنید، این لباس سفید و طلایی است یا آبی و مشکی؟ من و دوستانم نمی توانیم به یک نتیجه واحد در مورد رنگ آن دست پیدا کنیم.» در ادامه قصد داریم که به کشف علت این معما بپردازیم. ادامه مطلب...

مدتی پیش یکی از دوستان تصویر لباسی را برایم فرستاده و پرسید این لباس چه رنگی دارد، من نیز با صراحت آن را آبی و سیاه توصیف کردم، اما پس از شنیدن اصل ماجرا باور نکردم چگونه ممکن است کسی آن را طلایی و سفید ببیند، بنا بر کنجکاوی پس از کمی تحقیق متوجه شدم این مسأله مشکلی جهانی است و بسیاری از افراد مشهور نیز بر سر تشخیص رنگ این لباس با یکدیگر اختلاف نظر دارند. اما علت متفاوت دیدن رنگ تا این حد در چه چیزی می‌تواند باشد؟

این تصویر در اسکاتلند اوایل ماه جاری و قبل از یک مراسم ازدواج گرفته شده که ناخواسته باعث ایجاد طوفانی در شبکه‌های اجتماعی شده است. برخی از مهمانان در مراسم ازدواج لباس را آبی و سیاه می‌دیدند و برخی دیگر آن را طلایی و سفید، این تفاوت رنگ فقط در همان تک عکس و برای حدود نیمی از مهمانان رخ داده بود. پس از وارد شدن این عکس به فیسبوک، در میان کاربران بهت زده حرف و حدیث‌های زیادی صورت گرفت، چگونه ممکن است تشخیصی زمین تا آسمان متفاوت در مورد رنگ این لباس داشته باشیم. پس از آن خواننده و نوازنده کاتلین مک‌نیل در وبلاگ شخصی خود این عکس را ارسال کرد و نوشت:

بچه‌ها لطفاً کمک کنید، این لباس آبی و سیاه است یا سفید و طلایی، من و دوستم نمی‌توانیم با هم به توافق برسیم، او این لباس را طلایی می‌بیند!

پس از این در توئیتر هشتگ TheDress# در چند ساعت به بالای لیست جهانی رسید؛ تیلور سویفت رنگ لباس را بدیهی آبی و مشکی می‌دانست در حالی که جولین مور و کیم کارداشیان آن را طلایی و سفید دیده بودند و کارداشیان همسرش کنی وست را متهم به کور رنگی می‌کرد چون لباس را آبی و مشکی می‌دید و پس از آن پای جاستین بیبر و حتی ادوبی هم به میان آمد.

دلیل علمی

چشم انسان دارای شبکیه است؛ بخشی که تفسیر رنگ ها را بر عهده دارد. علاوه بر این، شبکیه هم حاوی سلول هایی میله ای، دایره ای و مخروطی شکل است که ظاهری بافت مانند به قسمت رنگی چشم می بخشند.

این سلول های مخروطی «رنگ» را می بینند و سلول های «میله ای» سایه را. اما موارد مخروطی شکل تنها زمانی وارد عمل می شوند که نور کافی وارد چشم شود. بنابراین، زمانی که شما لباس یاد شده را سفید می بینید، فرد دیگری آن را آبی می بیند چراکه سلول های مخروطی شکل چشم او نور کافی را دریافت نمی کنند.

سلول های مخروطی شکل در قالب سه اندازه کوچک، متوسط و بزرگ وجود دارند و به رنگ های آبی، سبز و قرمز حساس هستند.

در مورد رنگ مشکی (که طلایی دیده می شود) باید بگوییم که پای پدیده ای به نام ترکیب افزایشی به میان می آید که در واقع حاصل افزوده شدن نورهایی به رنگ آبی، سبز و قرمز است.

نقطه دشوار موضوع اینجاست. در اینجا بهتر است که مقوله دیگری به نام ترکیب کاهشی را هم توضیح دهیم که براساس آن، هرچه رنگ های بیشتری را به یکدیگر اضافه نمایید، نتیجه تیره تر شده تا در نهایت رنگ مشکی حاصل می گردد.

اما در پدیده ترکیب افزایشی، زمانی که سه نور مذکور را به هم اضافه می کنید (نباید آنها را با رنگ های اصلی اشتباه بگیرید) چشمان شما بهترین نتیجه را می بیند که در واقع سفید خالص است.

آبی و مشکی: اینطور می توان نتیجه گرفت که سلول های مخروطی شبیکه چشم عملکرد دقیق تری نسبت به بقیه دارند و به همین دلیل چشمان ما می تواند عمل ترکیب کاهشی را انجام دهد.

سفید و طلایی: چشمان ما در نور کم خوب کار نمی کنند و به همین دلیل، استوانه های شبیکه، رنگ سفید را می بینند و در برابر نور از حساسیت کمتری برخوردارند که این امر نیز منجر به شکل گیری پدیده ترکیب افزایشی و مشاهده رنگ طلایی می شود.

فردی که این تصویر را در تامبلر منتشر کرده هم می گوید، زمانی که روشنایی نمایشگر را کم و زیاد کرده، رنگ لباس هم تغییر می یافته.

البته ناگفته نماند که برخی کارشناسان فاکتورهای دیگری را نیز در این مسأله دخیل دانسته اند که در ادامه به ذکر هر یک می پردازیم.

تقریبا نیمی از مغز انسان به پردازش اطلاعات بصری اختصاص می یابد و آنچه ما به عنوان رنگ دریافت می کنیم نتیجه ادغام ۵ عامل مختلف است. در مورد لباس، نخستین عامل جنس پارچه آن است.

عامل دوم ماهیت نوری است که در آن، لباس دیده می شود. یک شی در نور مستقیم یا تاریکی و روشنی نزدیک به صبح می تواند به رنگ قرمز دیده شود.

مسأله دیگر حسگری است که در دوربین مورد استفاده قرار گرفته و عکس با آن گرفته شده. البته نمایشگر هم در این موضوع نقش دارد و در نهایت سلول های عصبی شبکیه و مکانیزم بینایی مغز نیز بر این موضوع اثر دارند.

دکتر هاردیمن مک کارتنی مشاور بالینی و اپتومتریست از کالج سلطنتی بریتانیا دلیل این تفاوت میان این درک رنگ را سیستم تصحیح رنگ در مغز انسان می‌دانند. امکان اینکه در تصویری تمام عوامل نورپردازی طوری کنار هم قرار گیرند که در حدود ۵۰٪ از مردم رنگ آن را اشتباه ببیند یک در میلیون است. به گفته‌ی دکتر مک کارتنی نوارهای بارکد مانند لباس در کنار نور پس زمینه‌ی روز فرصت نادری را برای مغز انسان فراهم می‌آورد که رنگ‌ها را به شکلی غیر واقعی تشخیص دهد. مغز افرادی که به طور ناخودآگاه به دنبال دیدن جزئیات در خطوط افقی سیاه و سفید هستند، تصویر را طلایی خواهند دید بنابراین رنگ آبی نیز از بین خواهد رفت و با یک برگشت مغز آن را به سفید تبدیل می‌کند. افراد دیگر که مغزشان در ناحیه‌ی آبی تصویر تمرکز کرده تصویر را با همان رنگ واقعی یعنی آبی و سیاه می‌بینند. این مشکل در تشخیص رنگ‌ها مشخص کننده‌ی هیچ حالت درونی یا مشکل در چشمان افراد نیست بلکه واقعیتی را نشان می‌دهد که سیستم پردازش تصویر مغز انسان چگونه می‌تواند واقعیت‌ها را تحریف کرده و چیزهایی بسازد که کاملاً واقعی به نظر می‌رسند؛ البته از این ماجرا یک برنده بیرون آمد. برای تولید کننده‌ی آن این لباس به رنگ سبز پول بود.

سایت خرده فروشی انگلیسی Roman Originals با بیش از یک میلیون بازدید کننده در ۱۸ ساعت اول توزیع عکس در شبکه‌های مجازی توانست به طور ناباورانه‌ای رکورد فروش خود را بشکند. مدیریت این فروشگاه در طراحی این لباس هیچ‌وقت فکر نمی‌کرد در نوری عجیب رنگ این لباس متفاوت به نظر برسد، به گفته‌ی آن‌ها در میان صدها ایمیل، تماس تلفنی و … حدود نیمی از مراجعان رنگ لباس را طلایی دیده‌اند و نیمی به رنگ اصلی.

شما این لباس را چه رنگی می‌بینید؟

منبع: زومیت و دیجیاتو